Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam về tổ chức tổng kết công tác năm 2023 và phương hướng, nhiệm vụ công tác năm 2024, vào chiều ngày 19/12/2023, tại hội trường phòng họp Viện Nghiên cứu Văn hóa - số 27 Trần Xuân Soạn, Hai Bà Trưng, Hà Nội, Viện Nghiên cứu Văn hóa đã trang trọng tổ chức Hội nghị Tổng kết công tác năm 2023 và Phương hướng, nhiệm vụ năm 2024.
Toàn cảnh Hội nghị
Hội nghị vinh dự được đón tiếp đoàn công tác của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam là đại diện cho các ban ngành chức năng và đoàn thể của Viện Hàn lâm, gồm có các đ/c thuộc Ban Tổ chức cán bộ, Ban Quản lý khoa học, Ban Hợp tác quốc tế, Đoàn Thanh niên... Về phía Viện Nghiên cứu Văn hóa có các đ/c lãnh đạo: Đ/c Nguyễn Thị Phương Châm - Bí thư chi bộ, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Văn hóa; Đ/c Phạm Văn Dương - Phó Viện trưởng, Tổng biên tập Tạp chí Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam; Đ/c Hoàng Cầm - Phó Viện trưởng, cùng toàn thể viên chức, người lao động của Viện.
Báo cáo Tổng kết công tác năm 2023 và Phương hướng, nhiệm vụ năm 2024 của Viện Nghiên cứu Văn hóa do đ/c Nguyễn Thị Phương Châm trình bày cho biết vào năm 2023, Viện Nghiên cứu Văn hóa đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị, nhiệm vụ chuyên môn, trong đó nổi bật là các nhiệm vụ nghiên cứu. Viện vẫn kế thừa được các thành tựu khoa học đã có trong suốt 44 năm qua (1979-2023) và tiếp tục phát triển, mở rộng đối tượng và phạm vi nghiên cứu để bao quát được nhiều hơn, sâu sắc hơn các vấn đề văn hoá hiện nay. Các cán bộ trong Viện đã phát huy được khả năng của mình trong các công việc chung cũng như các công việc chuyên môn của cá nhân. Viện Nghiên cứu Văn hoá luôn duy trì được các hoạt động khoa học đều đặn và từng bước nâng cao chất lượng nghiên cứu để ngày càng ghi nhận được tốt hơn các vấn đề văn hóa, nghiên cứu văn hoá hiện nay ở Việt Nam và trên thế giới. Điều này thể hiện khá rõ trong hệ thống các đề tài cấp Cơ sở, đề tài cấp Bộ, các đề tài nghiên cứu hợp tác, các đề tài tài trợ cũng như các bài viết và sách chuyên khảo do các viên chức của Viện thực hiện.
Đ/c Viện trưởng Nguyễn Thị Phương Châm đọc dự thảo báo cáo
Năm 2023, Viện Nghiên cứu Văn hóa có 03 đề tài cấp Bộ đã nghiệm thu cấp Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam (từ đây viết tắt là Viện Hàn lâm) với kết quả là 03 đề tài đạt loại Khá. Ngoài ra, Viện có 05 đề tài cấp Bộ khác đang thực hiện theo đúng tiến độ trong Hợp đồng. Hệ đề tài cấp cơ sở của Viện (bao gồm 14 đề tài) đã được nghiệm thu đúng hạn. Các nhiệm vụ, đề án đang thực hiện của Viện đều được triển khai đúng tiến độ, đó là Tập Văn hoá của Nhiệm vụ Địa chí quốc gia Việt Nam (Đại học Quốc gia Hà Nội chủ trì), Quyển 20 về Văn hóa dân gian của Đề án Biên soạn Bách khoa toàn thư Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam chủ trì), 03 đề tài tài trợ của Quỹ Phát triển khoa học và Công nghệ quốc gia và 01 đề tài hợp tác với Đại học Zurich (Thụy Sĩ). Các đề tài nghiên cứu hợp tác quốc tế đang được triển khai đúng tiến độ và đảm bảo chất lượng. Viện đã chủ trì và tổ chức thành công Hội nghị Thông báo văn hóa năm 2023 với chủ đề: “Di sản văn hóa trong xã hội Việt Nam đương đại”. Các buổi tọa đàm khoa học và các hoạt động khoa học khác của Viện được duy trì và đảm bảo tiến độ với chất lượng khoa học tốt.
Các nghiên cứu khoa học của Viện Nghiên cứu Văn hóa luôn đáp ứng được những nhiệm vụ chính trị và chuyên môn quan trọng đối với ngành nghiên cứu văn hóa. Các nhà nghiên cứu của Viện tham gia tích cực vào việc đánh giá, phản biện chính sách, nghiên cứu và đề xuất các giải pháp cho các công tác quản lý văn hóa, bảo vệ di sản văn hóa cũng như phát huy vai trò của văn hoá trong phát triển bền vững. Các cán bộ nghiên cứu trong Viện đã và đang quan tâm đến các vấn đề nghiên cứu mang tính thời sự trong xã hội như: Tái cấu trúc văn hoá của các cư dân vùng biên trong bối cảnh phát triển thương mại khu vực biên giới, mối quan hệ giữa di sản văn hóa và phát triển từ góc nhìn đa chiều; tái cấu trúc văn hoá nông thôn trong bối cảnh thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia Nông thôn mới; vũ trụ quan sinh thái và vấn đề phát triển bền vững vùng các tộc người thiểu số; sự vận động của các loại hình nghệ thuật trong xã hội đương đại, văn hóa khởi nghiệp của giới trẻ; văn hóa tiêu dùng, văn hóa của các cư dân biển đảo và vấn đề chủ quyền biển đảo Việt Nam trong bối cảnh đương đại, hệ giá trị văn hoá các tộc người trong bối cảnh truyền thống và hội nhập...
Tạp chí Nghiên cứu Văn hóa Việt Nam, dù có khó khăn khách quan, song vẫn xuất bản đủ 6 số của năm 2023. Tạp chí Nghiên cứu Văn hoá Việt Nam đã thực hiện việc thay đổi cơ quan chủ quản theo đúng chủ trương của Viện Hàn lâm và bổ nhiệm mới vị trí Tổng Biên tập. Năm 2023, Tạp chí Nghiên cứu văn hoá Việt Nam vẫn được Hội đồng Giáo sư Nhà nước đánh giá ở mức điểm cao nhất (0,75 điểm) ở ngành Văn hoá - Nghệ thuật, và vẫn giữ mức 1 điểm ở ngành Văn học. Kết quả này thể hiện nỗ lực rất lớn của tập thể đội ngũ cán bộ Tạp chí và của lãnh đạo Viện Nghiên cứu Văn hoá.
Công tác đào tạo sau đại học chuyên ngành Văn hóa học tại Học viện Khoa học xã hội vẫn được duy trì. Nhiều cán bộ trong Viện tham gia tích cực vào công tác đào tạo tại Học viện và các cơ sở đào tạo khác ở trong nước. Công tác đối ngoại và hợp tác quốc tế trong năm qua có nhiều hoạt động hiệu quả, đã làm tốt các công việc đón đoàn vào, đưa đoàn ra, thực hiện các thủ tục đưa các nhà nghiên cứu nước ngoài đi nghiên cứu tại địa phương.
Về công tác quản lý cán bộ, Viện đã thực hiện theo đúng chế độ. Chính sách với viên chức nghỉ hưu, thôi việc, kéo dài thời gian công tác được thực hiện tốt, căn cứ theo đúng các văn bản của Nhà nước. Chế độ nâng bậc lương được thực hiện theo đúng quy định của Nhà nước đối với viên chức, người lao động. Viện đã thực hiện rà soát để bổ sung quy hoạch lãnh đạo cấp vụ cấp Viện và quản lí cấp phòng tại đơn vị theo đúng quy định; thực hiện việc rà soát, sắp xếp lại cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ của Viện.
Bộ phận Thông tin - Thư viện phục vụ bạn đọc đã thực hiện đúng chức năng, nhiệm vụ, phục vụ bạn đọc tận tình, chu đáo, xử lý và cung cấp thông tin kịp thời tới người dùng tin. Tra cứu thông tin tại thư viện hiện nay được thực hiện hoàn toàn trên máy vi tính thông qua cơ sở dữ liệu thư mục. Đã xây dựng hệ thống dữ liệu chuyên ngành văn hóa dân gian và văn hóa học; khai thác, bổ sung và phát triển kho tư liệu từ các nguồn trong và ngoài nước; số hóa tài liệu từ tài liệu giấy sang tài liệu điện tử…
Năm 2023, Cấp ủy đã lãnh đạo toàn diện các hoạt động của cơ quan, phối hợp với bộ phận phụ trách tổ chức rà soát quy hoạch viên chức lãnh đạo quản lý giai đoạn 2021 - 2026. Sau rà soát, Cấp ủy Chi bộ đã tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng viên chức theo quy hoạch viên chức lãnh đạo, quản lý và viên chức chuyên môn nghiệp vụ; các quy định về chuyển đổi vị trí công tác. Các Đảng viên trong Chi bộ Viện Nghiên cứu Văn hóa đã luôn giữ vững lập trường tư tưởng chính trị; yên tâm, tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng; không có biểu hiện suy thoái về phẩm chất chính trị cũng như sự phai nhạt về lý tưởng, hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Công tác quản lý đảng viên được thực hiện nghiêm túc. Các đảng viên giữ vai trò lãnh đạo trong cơ quan không có biểu hiện quan liêu, tham nhũng, lãng phí. Chi bộ không có Đảng viên vi phạm pháp luật hay vi phạm những điều Đảng viên không được làm.
Trong năm 2023, Công đoàn Viện Nghiên cứu Văn hóa đã tổ chức thành công đại hội Công đoàn nhiệm kỳ 2023-2028 và bầu ra Ban chấp hành Công đoàn khóa mới. Hưởng ứng Chương trình công tác năm của Công đoàn Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Công đoàn iện Nghiên cứu Văn hóa đã có nhiều hoạt động cụ thể, thiết thực như: tích cực tham gia các hoạt động chào mừng lễ kỷ niệm 70 năm ngày thành lập Viện Hàn lâm (tham gia văn nghệ, giải thể thao…), tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao cũng như nhiều hoạt động có ý nghĩa khác do Công đoàn Viện Hàn lâm phát động.
Nhìn chung, năm 2023, Viện Nghiên cứu Văn hóa đã nỗ lực và đạt được một số kết quả đáng kể trên phương diện khoa học và các công tác khác. Đây là một năm làm việc hiệu quả của Viện nói chung và của hầu hết các thành viên trong Viện nói riêng.
Các viên chức, người lao động của Viện Nghiên cứu Văn hóa nêu ý kiến đóng góp cho Hội nghị
Đ/c Nguyễn Thị Thùy Trang - chuyên viên Ban Quản lý khoa học, và đ/c Bùi Thị Tuyết Nhung - chuyên viên Ban Tổ chức cán bộ Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam phát biểu trong Hội nghị
Sau phần trình bày báo cáo tổng kết, các đ/c là viên chức, người lao động của Viện nêu ý kiến đóng góp cho báo cáo. Hội nghị đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp tâm huyết mang tính chất xây dựng, khách quan, thẳng thắn từ phía các cán bộ trong Viện Nghiên cứu Văn hóa và đoàn công tác là đại diện các ban chức năng của Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Trên tinh thần dân chủ, các ý kiến đều được lắng nghe, tiếp thu nhằm bổ khuyết, hoàn thiện báo cáo tổng kết, đồng thời đóng góp vào việc xây dựng mục tiêu, phương hướng công tác năm 2024 cũng như các kiến nghị, đề xuất của Viện trong thời gian tới.
Kế thừa những thành tích đã đạt được, thay mặt tập thể lãnh đạo Viện, đ/c Viện trưởng Nguyễn Thị Phương Châm phát biểu đặt mục tiêu thực hiện tốt tất cả các nhiệm vụ của năm 2024, trong đó chú trọng chất lượng của các nghiên cứu khoa học, đào tạo cũng như các mặt công tác khác theo nhiệm vụ mà Viện Hàn lâm giao phó.