Trong những năm gần đây, các tộc người, cho dù ở bất cứ khu vực nào tại Việt Nam đều tham gia một cách mạnh mẽ vào sự phát triển của kinh tế thị trường cũng như các dòng chảy của hội nhập quốc gia và quốc tế. Đời sống kinh tế - xã hội của các cộng đồng, do đó, cũng chịu sự chi phối ở các mức độ khác nhau từ các chính sách phát triển mới của nhà nước (bao gồm cả các chính sách về quản lý và bảo vệ di sản). Trong bối cảnh này, các cộng đồng, tộc người, dù là chủ động hay bị động, đã có các chiến lược làm mới và tái cấu trúc văn hoá của họ để thích ứng và tồn tại trong điều kiện xã hội mới.

Quá trình biến đổi và tái cấu trúc văn hoá ở các tộc người, cho dù là ở tộc người đa số hay các tộc người thiểu số, thể hiện ở việc làm mới các thực hành văn hoá truyền thống, ở việc phục dựng, duy trì các thực hành văn hoá cổ truyền và tiếp biến một cách có chọn lọc các thực hành văn hoá mới để gia tăng tính thích ứng của văn hoá truyền thống trong đời sống đương đại. Thêm vào đó, nhiều cộng đồng cũng chủ động tiếp nhận các thực hành hay các giá trị văn hoá hoàn toàn mới từ bên ngoài để làm đa dạng hơn đời sống văn hoá của cá nhân và cộng đồng trong bối cảnh mới. Chẳng hạn, ở nhiều cộng đồng đã làm mới các nghi lễ, lễ hội truyền thống bằng việc tích hợp các hoạt động văn hoá, văn nghệ, vừa để đáp ứng nhu cầu tâm linh của cộng đồng, vừa hướng tới mục đích phát triển du lịch hay xây dựng bản sắc mới,... Nhiều di sản văn hoá cổ truyền khác, bao gồm trang phục, nghệ thuật trình diễn dân gian, tri thức bản địa hay văn học dân gian, tương tự như vậy, cũng được làm mới trên cơ sở của các yếu tố hay chất liệu truyền thống nhằm biến văn hoá thành nguồn lực cho sự phát triển kinh tế, xã hội.

Tuy nhiên, quá trình biến đổi và tái cấu trúc văn hoá, đặc biệt là sự biến đổi và tái cấu trúc văn hoá theo hướng thương mại và sân khấu hoá, cũng đặt ra nhiều vấn đề cần được nghiên cứu và thảo luận một cách thấu đáo. Chẳng hạn, vấn đề chia sẻ lợi ích giữa các thành viên trong cộng đồng khi văn hoá truyền thống của họ trở thành hàng hoá hiện nay đang diễn ra như thế nào; hay việc sân khấu hoá các thực hành văn hoá truyền thống, đặc biệt là các thực hành văn hoá tâm linh, có tác động như thế nào đến vai trò, ý nghĩa và chức năng vốn có của các thực hành văn hoá đó ở các cộng đồng chủ nhân.

Trong bối cảnh của sự biến đổi và tái cấu trúc văn hoá đang diễn ra một cách mạnh mẽ và đa chiều kích như vậy, việc hiểu biết một cách toàn diện và thấu đáo về thực hành văn hoá đương đại ở các tộc người trong bối cảnh mới, với sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế thị trường, sự gia tăng hội nhập quốc tế và thay đổi chính sách, trở nên cấp thiết.

Hội thảo Quốc gia Thông báo Văn hoá thường niên năm 2025 của Viện Nghiên cứu Văn hoá với chủ đề Văn hoá các tộc người ở Việt Nam: Biến đổi và tái cấu trúc trong bối cảnh mới sẽ là diễn đàn để các nhà khoa học, các cán bộ quản lý văn hóa và hoạch định chính sách ở Việt Nam chia sẻ, phân tích, thảo luận các dạng thức và động năng của sự biến đổi, tái cấu trúc trong văn hóa các dân tộc Việt Nam. Hội thảo sẽ tập trung vào 3 chủ đề lớn sau:

       Chủ đề 1: Các vấn đề lý luận về biến đổi và tái cấu trúc văn hoá tộc người trong bối cảnh đương đại.

       Chủ đề 2: Các dạng thức biểu hiện và các chiều kích biến đổi, tái cấu trúc văn hoá tộc người.

       Chủ đề 3: Biến đổi và tái cấu trúc văn hoá tộc người gắn với việc xây dựng bản sắc, sự gắn kết xã hội và phát triển bền vững.

Trên cơ sở các nội dung trên, Viện Nghiên cứu Văn hoá trân trọng kính mời các nhà khoa học và quản lý văn hoá viết bài tham luận cho Hội thảo Thông báo Văn hoá thường niên năm 2025 của Viện. Hội thảo mong nhận được tham luận từ các nhà khoa học ngành nghiên cứu văn hoá, nhân học, xã hội học, kinh tế học, các nhà quản lý văn hoá và xây dựng chính sách để làm sáng tỏ quá trình biến đổi và tái cấu trúc này. Các bài tham luận có chất lượng sẽ được chọn lọc để biên tập, chỉnh sửa và in trong Kỷ yếu Hội thảo có chỉ số ISBN, dự kiến xuất bản vào cuối năm 2026 tại Nhà xuất bản Khoa học xã hội.